Gdzie złożyć pozew o rozwód?
Chcesz się rozwieść i zamierzasz złożyć pozew o rozwód do najbliższego sądu? To może być błąd, który sprawi, że Twoja sprawa rozwodowa wydłuży się nawet o kilka miesięcy. Przeczytaj poniższy artykuł lub od razu skontaktuj się z adwokatem od rozwodów, aby uniknąć złożenia pozwu o rozwód do niewłaściwego sądu.

Właściwość rzeczowa sądu w sprawie o rozwód
Do sądów powszechnych w Polsce należą sądy rejonowe, okręgowe i apelacyjne. Najwięcej, bo ponad trzysta, jest sądów rejonowych.
Z racji ich ilości, dla zdecydowanej większości osób mieszkających w Polsce najbliższym sądem będzie właśnie któryś z sądów rejonowych.
Zdecydowanie mniej, bo niecałe pięćdziesiąt, jest sądów okręgowych. Znajdują się one tylko w większych miastach. To właśnie do sądu okręgowego należy skierować pozew o rozwód. Złożenie pozwu o rozwód w sądzie rejonowym lub apelacyjnym spowoduje przekazanie go do właściwego sądu okręgowego.
Właściwość miejscowa sądu w sprawie o rozwód
Osoby chcące się rozwieść nie mają możliwości wyboru sądu, który rozpozna ich sprawę. Przepisy szczegółowo określają, który sąd będzie właściwy w konkretnym przypadku.
Art. 41. - [Właściwość w sprawach małżeńskich] - Kodeks postępowania cywilnego.
Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda.
Konieczne będzie zatem ustalenie, w okręgu którego sądu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania.
Należy w tym celu sięgnąć do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz zakresu rozpoznawanych przez nie spraw, który w dalszej części artykułu będzie w skrócie nazywany „rozporządzeniem”.

Każda miejscowość i gmina znajdują się w obszarze właściwości dokładnie jednego sądu rejonowego, który swoją właściwością obejmuje od kilku do kilkunastu miast i gmin i jednego sądu okręgowego, który swoją właściwością obejmuje obszary właściwości kilku do kilkudziesięciu sądów rejonowych. Dla przykładu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości, Sąd Okręgowy w Kielcach obejmuje swoim obszarem właściwości m.in. obszar właściwości Sądu Rejonowego w Busku-Zdroju, który z kolei obejmuje swoim obszarem właściwości miasto Chmielnik.
Przykład 1:
Małżonkowie S. przed rozstaniem zamieszkiwali w Chmielniku, który jest w obszarze właściwości Sądu Okręgowego w Kielcach. Jedno z małżonków wyprowadziło się w inny rejon Polski, a drugie pozostało w Chmielniku. Zgodnie z art. 41 KPC sądem właściwym w sprawie o rozwód będzie Sąd Okręgowy w Kielcach, ponieważ jedno z małżonków wciąż mieszka w okręgu tego sądu.
Przykład 2:
Przykład 2: Małżonkowie W. przed rozstaniem zamieszkiwali w Chmielniku, który jest w obszarze właściwości Sądu Okręgowego w Kielcach. Jedno z małżonków przeprowadziło się do nieodległego Małogoszcza a drugie w zupełnie inny rejon Polski, do Rawicza. Z rozporządzenia wiemy, że Chmielnik, gdzie małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania jest objęty obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Busku-Zdroju i Sądu Okręgowego w Kielcach. Należy więc ustalić, czy choć jedno z małżonków ma jeszcze miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w okręgu Sądu Okręgowego w Kielcach. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości Sąd Okręgowy w Kielcach obejmuje swoim obszarem właściwości m.in. obszar właściwości Sądu Rejonowego w Jędrzejowie, który z kolei obejmuje swoim obszarem właściwości gminę Małogoszcz. Oznacza to, że pomimo przeprowadzki do Małogoszcza, małżonek ten w dalszym ciągu ma miejsce zamieszkania w okręgu tego samego sądu okręgowego. Sądem właściwy w sprawie o rozwód będzie więc Sąd Okręgowy w Kielcach.
W przypadku, gdy żadne z małżonków nie mieszka w okręgu sądu, w którym mieli ostatnie miejsce zamieszkania wyłącznie właściwy będzie sąd, w okręgu którego zamieszkuje strona pozwana, czyli małżonek, który nie składał pozwu o rozwód.
Rozwód, gdy jedna lub obie strony są za granicą
Jeśli ostatnie miejsce zamieszkania małżonków znajdowało się w okręgu sądu, w którym choć jedno z nich ma jeszcze miejsce zamieszkania to właściwy do sprawy o rozwód będzie zawsze ten sąd, choćby drugi małżonek mieszkał za granicą.
Jak wskazano wcześniej, w przypadku, gdy żadne z małżonków nie mieszka już w okręgu sądu, w którym mieli ostatnie miejsce zamieszkania, wyłącznie właściwy będzie sąd, w okręgu którego zamieszkuje w chwili obecnej strona pozwana. W przypadku, gdy nie ma ona miejsca zamieszkania na terenie Polski to wówczas wyłącznie właściwy będzie sąd, w okręgu którego zamieszkuje strona powodowa, czyli małżonek, który wystąpił z pozwem o rozwód.
Jeśli również i ona nie ma miejsca zamieszkania na terenie Polski to pozew o rozwód można skierować do dowolnego sądu okręgowego w Polsce, a sąd ten zwróci się do Sądu Najwyższego o wyznaczenie sądu, przed którym sprawa ma się odbyć. Po wyznaczeniu przez Sąd Najwyższy sądu okręgowego, który ma zająć się sprawą, akta sprawy zostaną tam przekazane.
Skutki złożenia pozwu o rozwód w niewłaściwym sądzie
Złożenie pozwu o rozwód do niewłaściwego sądu co prawda nie spowoduje odrzucenia pozwu, ale może znacznie opóźnić uzyskanie rozwodu, nawet o kilka miesięcy, ponieważ pozew będzie musiał wówczas zostać przekazany do sądu właściwego. Jeśli nie są Państwo pewni, czy sąd, do którego zamierzacie złożyć pozew o rozwód jest tym właściwym najlepiej będzie ustalić to w biurze obsługi interesanta sądu.
Jaki wydział sądu zajmuje się rozwodami?
Rozwodami zajmują się wydziały cywilne sądów okręgowych, niemniej w niektórych sądach jest więcej niż jeden wydział cywilny, a w niektórych funkcjonują również wyspecjalizowane wydziały cywilne - rodzinne.
Aby uniknąć sytuacji, w której pozew jest przekazywany z wydziału do wydziału najlepiej jest sprawdzić na stronie internetowej lub zadzwonić do właściwego sądu okręgowego z prośbą o wskazanie wydziału zajmującego się rozwodami.
Kancelaria Adwokacka
Bronkowska Chróściel Kobryń Adwokaci